Principes zijn als prikkeldraad (3)

Feuilleton! Esha Guy Hadjadj (1994) schreef voor #28, ’n Brasa van talen, ‘Ghadina fi yaddina – onze morgen ligt in onze handen’. Zijn online feuilleton voor ons speelt in Frankrijk, waar een studente zich tussen de conservatieve betogers van de Manif pour tous en de feministische colleuses beweegt. Lees deel 1, deel 2, en deel 3, waarin Dorines plan wordt uitgewerkt – en ze moet kiezen.

*

– Anders blazen we gewoon die bus op! roept iemand vanuit de tribunes. Sabrine fronst haar wenkbrauwen terwijl de rest van de zaal lauwtjes reageert op het voorstel. Ze geeft het woord aan een studente die met haar hand omhoog Sabrine strak aankeek.
– Als we hier het meeste uit willen halen moeten we een actie bedenken die mediageniek is. Alles binnen een straal van een kilometer gaat toch afgesloten worden door les keufs dus als we geen foto’s of film hebben zal niemand er vanaf weten.
Dorine ziet de handen in de zaal weer opstuiven. Ze staat nog altijd naast Sabrine, aan de grond genageld in het midden van de kuil. Wat weet zij nou van actievoeren?
Dorine laat haar blik dwalen door de ruimte en landen op het kladblok waar Asma over gebogen zit. Ze stelt zich voor dat Asma haar meeneemt naar de volgende plakacties. Dat ze samen achteraf bij Asma thuis iets gaan drinken en fantaseren over een betere wereld. Asma zou haar de ongeschreven regels van de colleuses uitleggen en misschien wel een paar roddels. Vroeg in de ochtend zou Dorine opstaan om de avondklok te trotseren, en Asma zou haar een afscheidskus geven die Dorine de rest van de terugreis probeert te herinneren.
Plotseling draaien alle hoofden, behalve die van Asma, naar de stem die rechts uit de zaal komt. Dus zo ziet Djuna eruit. Dorine had haar een paar dagen geleden via Signal gesproken. Djuna stuurde haar een bericht vlak nadat Dorine in de Facebookgroep had gepost dat de Manif pour Tous vrijwilligers zochten. Ze belden een kwartiertje, waarin Djuna op een zakelijke toon naar alle details vroeg. Tegen het einde werd haar stem zangerig, en uiteindelijk hing Dorine op met het idee dat ze bevriend waren geraakt. Dorine had zich een kettingroker bij haar voorgesteld, met cargobroek en bandana, maar je zou haar twintig keer op straat kunnen passeren zonder haar aanwezigheid ooit op te merken.
– Het lijkt me inderdaad belangrijk dat we een mediagenieke actie doen die tegelijkertijd radicaal is. Ik stel voor dat we als Mariannes op de bovenkant van de bus paraderen, een tijdje zwaaien naar de meute en voorbijgangers, en als iemand het sein geeft, droppen we het spandoek, steken we de rookbommen aan en in de lucht zoals Marianne de vlag van Frankrijk, en dan zoenen we elkaar pal voor de hele Manif!
Een woud aan wapperende handen schiet de lucht in. Zelfs Asma wuift met een hand terwijl haar elleboog nog leunt op haar kladblok.
– Het ziet er naar uit dat we langzamerhand naar een beslissing toe bewegen, zegt Sabrine. De meeste mensen lijken geïnteresseerd in Djuna’s voorstel. Hebben mensen nog toevoegingen of twijfels? Camille.
– Dit kan wel werken, maar hoe krijgen we onze fotografen dan binnen?
– Elisa.
– Laten we dan ook een borst vrij?
– Jo.
– Kunnen we alvast kijken wie deze actie zou willen doen? Leuk en aardig dat iedereen dit een goed idee vindt, maar uiteindelijk voeren maar dertig mensen de actie uit. Die mensen moeten ook kunnen doorgaan voor fascisten en zich misschien comfortabel voelen met naakt, plus ze kunnen vlak daarna op flink wat geweld rekenen, dus dit is niet voor iedereen weggelegd.
Dorine houdt haar klamme handen achter haar rug en wrijft met haar duim over haar pols.
– Farah.
– Fotografen binnenkrijgen zou niet zo moeilijk moeten zijn toch? Gewoon pers hesjes kopen, die kosten maar een euro of zo.
– Sara.
– Wat na de foto? We moeten ook nadenken over een exitplan.
– Salomé.
– Misschien kunnen we de bus gebruiken om weg te komen?
Ze hoeft niet mee te doen, denkt Dorine. Zij moet in principe alleen de vrijwilligers regelen. Ze heeft nooit tegen Celeste gezegd dat zij zelf ook mee zal doen. Net als haar ouders die tijdens de Manif verdwijnen in de achterhoede. Ze hoeft er niet eens bij te zijn op de actiedag. Ze kan de hele dag onder de dekens doorbrengen met haar telefoon op vliegtuigmodus als ze wil.
– Ik denk niet dat we nu al een hele exitstrategie kunnen bedenken met zijn allen, zegt Sabrine. Laten we ons voor nu beperken tot het plan, en de vrijwilligers. Het voorstel is als volgt: We infiltreren de Manif pour tous als Mariannes en stagen een zoenmoment met rookbommen en een grote banner voor film en foto. Naakt is niet verplicht, en slogans en een vluchtplan bedenken we later. Eén hand omhoog als je voor bent.
Voor zover Dorine ziet steekt iedereen haar hand omhoog. Ook Asma.
– Dorine, ben jij ook voor? Anders kan het natuurlijk niet doorgaan.
– Ah, natuurlijk! Ze steekt snel haar hand omhoog.
– Mooi. Dan nu de vrijwilligers. Steek je hand omhoog als je als Marianne verkleed wil op de Manif pour tous.
Deze keer reageren de tribunes minder resoluut. Een vijftal steekt zonder aarzelen haar hand in de lucht, waaronder Djuna en Asma, daarna volgen nog een tiental handen, vaak gepaard, nadat mensen hun buur of vaste maatje even hebben aangekeken. Dorine probeert vanuit haar ooghoek een blik te werpen op Asma, die haar iets lijkt toe te fluisteren.
– Zijn er nog meer mensen die willen deelnemen aan deze actie? Sabrine speurt om zich heen.
Hier en daar spruit er nog een hand uit de tribune omhoog. Dorine denkt aan de demonstratie die ze als kind kon zien vanaf de schouders van haar vader, de toespraken waar haar ouders instemmend naar luisterden. Toespraken over het belang van een moeder én een vader voor een kind. Het gejuich van de menigte. Ze voelt haar hand langzaam naar boven gaan. Asma glimlacht.
– Weet je het zeker? De stem komt van rechts. Djuna kijkt haar bezorgd aan: “Jij bent misschien wel de belangrijkste schakel in dit plan, dus je moet geen dingen doen waar je niet achterstaat.”
Dorine vouwt haar handen over elkaar om een zweetvlek bij haar oksel te verbergen. Ze knikt.

Afbeelding: Manif 8 mars 2020 à Paris. Journée internationale des droits des femmes. CC BY 2.0 Jeanne Menjoulet